We vinden creativiteit bewonderenswaardig. We kijken op tegen kunstenaars of originele denkers en we zeggen dat we creativiteit in onze kinderen stimuleren.
Maar is dat eigenlijk wel zo? Of houden we alles liever bij het oude en ‘doen we maar beter gewoon want dan doen we al gek genoeg’?
De aarde is plat
In de wetenschap is het gewenst om bestaande theorieën te toetsen op nieuwe inzichten. Als gevolg daarvan ontwikkelt zich langzamerhand een nieuwe werkelijkheid. Maar wetenschappers die radicaal ingaan tegen dat wat als algemeen bekend wordt beschouwd, kunnen rekenen op hoon van hun collega’s.
Het kost veel moeite om mensen van een nieuw idee te overtuigen. We houden alles liever bij het oude.
Het duurde zo’n 600 jaar voordat algemeen aanvaard werd dat de aarde rond is
Voorkeur voor de middelmaat
Op school wordt creativiteit gestimuleerd, toch?
Dat blijkt niet zo te zijn. Ook al zegt 98 procent van de leraren dat ze het belangrijk vinden dat er dagelijks aandacht wordt besteed aan creativiteit, de praktijk wijst anders uit. Bijna altijd blijken ze namelijk de voorkeur te geven aan de minder creatieve kinderen uit de klas.
Gek genoeg kunnen we ook onze eigen creativiteit niet waarderen. Als je mensen vraagt welke van hun eigen creaties ze het beste vinden, zegt bijna iedereen dat dat een van hun minst creatieve uitingen is.
We zeggen dus weliswaar bewondering op te brengen voor creativiteit. Maar kennelijk is het niet iets dat we in onszelf en onze omgeving waarderen.
Verandering is bedreigend
Onze soort is uniek door haar creativiteit. Die is het resultaat van ons bewuste denken dat huishoudt in dat deel van de hersenen (prefrontale cortex) dat uniek is voor de menselijke soort. Als gevolg van onze creativiteit wonen we in huizen, maken we gebruik van een enorme hoeveelheid hulpmiddelen en leven een lang en gezond leven.
Maar alhoewel we dankzij onze creativiteit zo’n succesvolle soort zijn, is het tegelijkertijd iets waar we bang voor zijn.
Dat komt door een onmiskenbaar signaal van onze hersenen.
Je aversie tegen ‘nieuw’ komt door een automatisch proces in je hersenen
Je reptielenbrein regeert
Als er zich iets nieuws voordoet, vindt je hippocampus (een onderdeel van je reptielenbrein waar zich onbewuste processen afspelen) weinig of geen overeenkomstige herinneringen. Dat signaal wordt doorgegeven aan je amygdala (ook in je reptielenbrein) en die produceert een gevoel van onzekerheid. En onzekerheid is iets dat we per definitie willen vermijden.
Aversie tegen alles wat nieuw is, is een reflex
Zo zorgt ons reptielenbrein ervoor dat we nieuwe dingen afwijzen en een voorkeur geven aan wat bekend is. En omdat het reptielenbrein sneller opstart dan je prefrontale cortex, heb je een nieuw idee al afgeschoten voordat je erover hebt kunnen nadenken.
Creativiteit toch omarmen?
Tegen die reflex die door je reptielenbrein wordt gegenereerd kun je niet zoveel doen. Je zult de aversie tegen een creatief idee altijd blijven voelen. Maar je kunt jezelf wel oefenen in het inslikken van je reactie.
Daardoor koop je tijd. Die tijd heb je nodig omdat je prefrontale cortex langzamer is dan je reptielenbrein. En die moet je de kans geven om de creativiteit te omarmen en het idee op waarde te beoordelen
Bron: How to fly a horse, Kevin Ashton, New York 2015
Vond je het een goed artikel? Doe er iemand anders een plezier mee via de mail.
Delen op social media wordt door ons ook erg gewaardeerd.