Stel je een klaslokaal voor. De leraar heeft net iets complexs uitgelegd en vraagt: ‘Is alles duidelijk?’ Niemand zegt iets. Dan knikt de eerste student, en al snel volgen de anderen. De leraar concludeert tevreden dat de stof helder is. Maar in werkelijkheid zitten meerdere leerlingen vol vragen; ze denken alleen: ik zal wel de enige zijn die het niet snapt.
Precies hetzelfde kan gebeuren in jouw bedrijf. Je presenteert een plan, vraagt om feedback, en wordt begroet door stilte. Je denkt: iedereen is aan boord. Maar twee weken later merk je weinig enthousiasme. Wat ging er mis?
De illusie van instemming
Je team hult zich in stilte, niet omdat ze het met je eens zijn, maar omdat ze denken dat iedereen anders het wél eens is. Dit heet pluralistische onwetendheid. Het speelt zich niet alleen af in klaslokalen, maar ook in jouw bedrijf. Medewerkers zwijgen, jij interpreteert hun stilte als instemming, en zo ontstaat een schijnbare consensus.
Je bent geen gelijke (hoe graag je dat ook wilt)
Misschien zie je jezelf als toegankelijk. Geen baas op een ivoren toren, maar gewoon één van het team. De deur staat altijd open. Maar feit is: voor je medewerkers ben jij een autoriteit.
Dit geldt zowel voor jou als directeur tegenover je MT-leden, als voor MT-leden tegenover hun teams. Op elk niveau speelt dezelfde dynamiek. Hoe laagdrempelig je ook bent, jij beïnvloedt hun werk, salaris en toekomst. De drempel om je tegen te spreken is hoger dan je denkt. Medewerkers kijken naar elkaar, zien dat niemand kritiek geeft, en denken: ‘Ik zal wel de enige zijn die hier anders over denkt.‘
Dit kost je meer dan je denkt
Deze stille misvatting heeft grote gevolgen:
- Kritische vragen blijven ongesteld.
- Goede ideeën blijven in hoofden zitten.
- Frustraties stapelen zich onzichtbaar op.
- Je neemt beslissingen op basis van verkeerde aannames.
Of je nu als directeur met je MT werkt of als MT-lid met je team, het mechanisme blijft hetzelfde. Mensen houden zich stil, niet omdat zij het met je eens zijn, maar omdat ze denken dat de anderen dat zijn.
Zo doorbreek je het zwijgen
Hoe pak je dit aan? Het begint met beseffen dat ‘mijn deur staat open’ niet genoeg is. Probeer dit:
- Vraag anders
Niet: ‘Zijn er nog vragen?‘
Wel: ‘Welke twijfels of bezwaren zien jullie?‘
- Maak het veilig
Bedank mensen die zich uitspreken, vooral als ze tegen de stroom ingaan.
- Accepteer stilte
Tel tot tien na een vraag. Vul de stilte niet meteen op. Soms hebben mensen even tijd nodig.
- Geef het voorbeeld
Deel je eigen twijfels: ‘Ik ben niet helemaal zeker van deze aanpak, wat denken jullie?‘
Je woorden wegen zwaarder dan je denkt. Wat voor jou een opmerking is, is voor je team een opdracht.
Vond je het een goed artikel? Doe er iemand anders een plezier mee via de mail.
Delen op social media wordt door ons ook erg gewaardeerd.
